خب . صداهای تبل حماسی سنج خدا رو شکر توفیق شد بیشتر درون خدمتتون باشم.دومـین قدم آهنگ هست.هم حتما توضیحش بدیم به منظور دانش آموزان هم اینکه خودمونـه درکش کنیم.
آهنگ:
من کاری بـه تعریف اصطلاحی یـا موسیقیـایی ندارم.منظورم از آهنگ اینـه کـه یـه شعر ساده رو چجوری بخونیمش کـه آهنگین باشـه. صداهای تبل حماسی سنج بـه قول دور و بریـا یـه آهنگ بذاریم رو شعرمون. شاید هرکسی بتونـه یـه آهنگی رو بـه شعر بده که تا از حالت سادگی درون بیـاد.اما هرکسی نمـیتونـه دقیق توی دستگاه های مناسب و اصولی آهنگ بذاره. ما حتما بدونیم هر آهنگی رو کـه برای سرود انتخاب کنیم تو یـه فضا یـا دستگاه خاصی قرار داره.مثلا ممکنـه آهنگمون حماسی باشـه.یـا نیـاز باشـه اونو نرم بخونیم.یـا لازم باشـه کوبنده اجراش کنیم.پس اولین قدم اینـه کـه بفهمـیم فضای آهنگمون چجور اجرایی رو لازم داره.
اورتور(overtor):
قسمت هایی از آهنگ اصلی کـه شعر با اونـها اجرا نمـیشـه رو اصطلاحا اورتور مـیگیم.اورتور ها خیلی مـهمن چون بـه ما مـیگن کی حتما شروع بـه خوندن کنیم یـا اینکه بـه گروه اجازه ی استراحت یـا تنفس بدیم و مسلما توی این مدت استراحت مـیشـه مابقی شعر رو توی ذهن آماده کرد که تا اجرا بشـه.
پاساژ:
پاساژ معمولا اول آهنگ،آخر آهنگ و یـا انتهای اورتور قرار مـیگیره.پاساژ ینی همون صدای تبل و تنبکی کـه با ریتم فرق داره مثل یـه سنج کـه بعد از اون دستگاه آهنگ عوض مـیشـه یـا شعر شروع مـیشـه یـا سرعت ریتم تغییر مـیکنـه.خلاصه یـه جور دست اندازه توی آهنگ کـه اجازه مـیده یـه سری تغییرات بـه وجود بیـاریم.
مترونوم:
مترونوم معمولا سه که تا پنج ضربه ی واحده کـه توی ارکستر با صدای زدن چوبای تبل ریز بـه هم دیگه ایجاد مـیشـه. قبل از شروع آهنگ ضربای مترونوم رو مـیذارن که تا اگه قرار شد نوازندگی آهنگ ها بـه صورت زنده باشـه همـه ی افراد گروه بفهمن با چه سرعت ریتم و چه زمانی شروع بـه نواختن ن.گاهی کـه آهنگ بدون اورتور شروع مـیشـه هم از مترونوم استفاده مـیکنیم.
آکورد:
آکورد به منظور حرفه ای ها فوق العاده مـهمـه... چون اگه بخوان افکت هایی مثل فاصله 3 و 5 رو اعمال کنن حتما حتما بـه آکورد توجه داشته باشن.حالا این آکورد چی هست؟ آکورد سه یـا چهار نت هست کـه به صورت همزمان بـه صدا درون مـیاد.در تمام آهنگ حتما آکورد باشـه و متناسب با آهنگ آکورد هم مدام درون حال تغییره.آکورد بـه آهنگ جون دوباره مـیبخشـه.اگه آهنگی بدون آکورد اجرا بشـه تقریبا زیبایی خودش رو از دست داده. اهمـیت آکورد به منظور ما مربی ها یکی فاصله ی سه و پنج هست.یکی سوپرانو یـا صدای زیر کـه بخوایم یـه نفر با صدای تیز تر از بقیـه آهنگ رو بدون اینکه فالش بشـه اجرا کنـه و ...
گام (اوکتاو):
ما هفت که تا نت اصلی داریم بـه اسم های دو ، صداهای تبل حماسی سنج ره ، مـی ، فا ، سُِل ، لا ، سی کـه اینـها روی سازای مختلف چند مرتبه تکرار مـیشن.از صدای بم شروع مـیشـه که تا صدای تیز. وقتی مـیگیم یک گام بریم بالا تر یعنی صدای ما بـه فاصله ی هفت نت حتما تیز تر بشـه.این رو تئوری سخته توضیح بدم ولی سعیمو مـیکنم. فاصله ی بین نت ها رو با اصطلاحی بـه اسم پرده مشخص مـیکنیم. مثلا ربع پرده ، نیم پرده و ... حالا اگه آهنگ ما از صدای گروهمون زیر تر باشـه حتما اون رو بـه فاصله ی چند پرده بیـاریم پایین تر. اما اگه فقط یک نفر تو گروه ما صدای خیلی بم داشته باشـه. با آهنگ کاری نمـیکنیم.بلکه بـه اون شخص مـیگیم کـه تو یک گام پایین تر از گروه اجرا کن.یعنی همون شعر و همون آهنگ رو با صدای بم اجرا کنـه. بـه این کاری کـه ما گام آهنگ رو تغییر بدیم مـیگن ترانسینگ یـا ترانسپوز.
تراک:
گاهی وقتا آهنگا رو بـه صورت مولتی تراک بـه ما مـیدن.یعنی چند که تا آهنگ متفاوت رو حتما با نرم افزار های خاص خودش بـه صورت همزمان اجرا کنیم کـه هر آهنگ رو یـه تراک نامگذاری مـیکنیم. حالا شاید بدونید مترونوم به منظور کجا خوبه؟ وقتی مـیخوایم این آهنگ ها رو تنظیم کنیم کـه همزمان با هم اجرا بشن از مترونوم کـه اول اونـهاست به منظور هماهنگ شون استفاده مـیکنیم.
فعلا چیزی بـه ذهنم نمـیرسه کـه بگم بهتره بـه بحثای مربیگریش و افکت ها بپردازیم.
خب حالا تصمـیم گرفتیم یـه آهنگ حماسی رو بـه صورت کوبنده اجرا کنیم.باید دقت کنیم کـه تک تک حروف شعر ادا بشـه و درضمن به منظور هر بخش از شعر نت دقیقش رو بلد باشیم.منظورم از اینکه نت دقیقش رو بلد باشیم این نیست کـه اسم نت ها رو بدونیم.مـیخوام بگم کـه اگه آهنگ یـه جور دیگه بزنـه و ما یـه جور دیگه اجرا کنیم کارمون خراب مـیشـه.یعنی آهنگ با نحوه ی خوندن ما هماهنگ نیست.توی این موقع ها مـیگن اجرا فالش یـا خارج بود. گاهی وقتا آهنگا نتای متغیر زیـاد داره.باید ذره بـه ذره آهنگ رو چه اوج بگیره چه فرود داشته باشـه روی شعری کـه دست خودمونـه مشخص کنیم و ذره ذره با دانش آموزامون کار کنیم که تا حتی یک حرف هم فالش(خارج) اجرا نشـه.
توی آهنگ لازمـه یـه افکت ها یـا جلوه های ویژه ای اضافه کنیم.چند نمونـه ش رو مثال مـی:
منقطع شعر:
گاهی با توجه بـه شرایط کلمـه ها رو بـه صورت منقطع اجرا مـیکنیم و آخر شعر رو هم اجازه نمـیدیمـی صداش رو بکشـه. گاهی فقط از آخر شعر کشش ها رو حذف مـیکنیم.و یـه کارهای این مدلی.این خیلی راحته و خیلی هم اثر بخشـه از نظر خود من.خوب تونستم تو اجرا ها با این روش جلب توجه کنم یـا اینکه یـه جایی از شعرم رو تاکید بذارم براش.
دو گروه(دو صدا):
این زیـاد نباید سخت باشـه ولی تمرین لازم داره.بعضی از جاها و تو بعضی آهنگا بین دوتا مصرع فاصله ی کافی وجود داره. ما این فاصله را با دو گروهه اجرا مـیکنیم. این افکت بـه این صورته کـه تعدادی از اعضای گروهمون رو بـه عنوان گروه یک و ما بقی رو گروه دو تقسیم مـیکنیم.وقتی کـه مصرع شعر گروه یک درحال تموم شدنـه روی آخرین ضرب شعر یـا روی کشش گروه یک گروه دو همون مصرع رو مجدد اجرا مـیکنـه. بعضی ها بجای تکرار مصرع اول مصرع دوم رو بـه گروه دو مـیدن اما حتما حواسمون باشـه کـه شعر ما رو مخاطب بـه صورت کامل بتونـه گوش کنـه و بفهمـه.در غیر این صورت ما شعر رو انگار حذف کردیم.
هارمونی:
هارمونی ظاهرا خیلی راحته اما معمولا گروه ها نمـیتونن خوب اجراش کنن.هارمونی یعنی روی اورتورovertor ها کل گروه با صدای (آ،_ُِِ،ها،اوممم و...) یـا بـه صورت دو گروهه زیر صدای گروه یک با دهنشون بـه واسطه ی صداهای صامت آهنگ بزنن. سختی کار اینـه کـه باید مراقب باشیم هارمونی ها زیـاد نت متغیر نداشته باشـه و اینکهی فالش اجرا نکنـه.
زمزمـه:
گاهی وقتا یـه جاهایی از شعر رو مـیگیم بـه صورت زمزمـه خونده بشـه.اما این بـه اون معنی نیست کـه گروه شعر رو زمزمـه کنن.چون گفتیم شعر حتما کاملا واضح باشـه.برای اینکار بـه افراد گروه مـیگیم کـه هرکدوم باصدای بلند ادای جمعیت زیـادی رو درون بیـارن.مثلا همون شعر رو جوری بخونن کـه انگار استادیوم آزادی همـه دارن با هم مـیخوننش.اینکار بدون افت صدا حالت زمزمـه بـه شعر ما مـیده.
فاصله3/5:
فاصله یـه کار فنیـه کـه باید یـا گوش موسیقی قوی ای داشته باشید یـا اینکه بـه یـه ساز و آکورد ها آشنا باشید. وقتی کـه شعر رو گروه مـیخونـه چند نفر رو به منظور اجرای فاصله ی سوم یـا پنجم انتخاب مـیکنیم.باید حواسمون باشـه کـه آکورد از سه یـا چهار نت استفاده شده.ما حتما جوری فاصله رو انتخاب کنیم کـه از آکوردمون جدا نشـه.یعنی توی همون سه یـا چهار نت آکورد فرود بیـاد اما از بقیـه ی گروه بـه فاصله ی تقریبی سه یـا پنج پرده بالاتر بخونن.
افکت های متفاوت و زیـادی استفاده مـیشـه کـه خیلی هاش ابتکار مربی هاست و شاید خیلی از اساتید هم باهاشون آشنا نباشن.شما مختارید کـه هر جوری کـه مـیتونید بـه شعرتون زیبایی ببخشید.
امـیدوارم کـه چیزی از این حرفام دستگیرتون شده باشـه.سال نو پیشاپیش مبارک
: صداهای تبل حماسی سنج
[خانـه ی سرود استان یزد صداهای تبل حماسی سنج]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Mon, 16 Jul 2018 10:58:00 +0000